"ေပါင္းတည္ျမိဳ႔အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ"

   ရုတ္တရက္ ဧည့္သည္တစ္ဦးတစ္ေယာက္က သင့္ကို သင္ေမြးဖြားရာဇာတိ ေပါင္းတည္ျမိဳ႔အေၾကာင္း ေမးခဲ့သည္ရွိေသာ္ ……  လံုးဝ ေျပာမျပနိုင္တာထက္ နဲနဲေတာ့ေျပာျပနိုင္တာ ေကာင္းတာေပါ့ ။

    ဒီမွတ္စု ေလးက အ.ထ.က (ရန္ကုန္လမ္း) ႏွစ္ ၅၀ ျပည့္ ေရႊရတု အထိမ္းအမွတ္ မဂၢဇင္းမွာေဖာ္ျပပါရွိတဲ့ အေမးထပ္ေဆာင္း ေပါင္းတည္ျမိဳ႔ အေၾကာင္း ဆိုတဲ့ ေဆာင္းပါးထဲက အခ်ိဳ႔ကို ကူးယူေဖာ္ျပလိုက္တာပါ ။

  * ဒြတၱေပါင္မင္းႀကီးသည္ ေရႊေလးေခ်ာင္း ၊ ကြ်န္းပင္ေခ်ာင္း၊ ေလွဆိုင္ေခ်ာင္း၊ ေတာင္ညိဳေခ်ာင္း တို႔ကိုအမွီျပဳေနထိုင္ၾကေသာ ပ်ဴလူမ်ိဳးမ်ားအေပၚ အႀကီးအမွဴးေခါင္းေဆာင္ခန္႔ထား၍ အုပ္ခ်ဳပ္သူတို႔အတည္တစ္က်ေနရန္ ေပါင္းတည္ျမိဳ႔ကိုတည္ေထာင္သည္ ။ အထူးသျဖင့္ ကြ်န္းပင္ေခ်ာင္းပတ္ဝန္းက်င္မွ ပ်ဴအိမ္ေထာင္စုတို႔ကို စုေပါင္းတည္ေထာင္ထားမႈကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ ေပါင္းတည္ျမိဳ႔ဟုေခၚတြင္ေၾကာင္းသိရသည္။ 

  [ ကြ်န္းပင္ေခ်ာင္းဆိုသည္မွာ ယခု မဂၤလာေက်ာင္းသစ္ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းထိပ္မွ ရန္ကုန္ ျပည္ လမ္းမႀကီးကို ျဖတ္ထြက္ေသာ ေရျမာငိးႀကီးျဖစ္ပါသည္ ။ ျမိဳ႔လယ္ေခ်ာင္းဟုလည္း ေခၚ၏ ။]

   * ဒြတၱေပါင္မင္းႀကီးသည္ သကၠရာဇ္ ၁၀၁ ခုႏွစ္တြင္ သေရေခတၱရာ ျမိဳ႔ကိုတည္ေထာင္ျပီး ေပါင္တည္ျမိဳ႔ကို ကင္းျမိဳ႔တစ္ျမိဳ႔အျဖစ္ တည္ထားခဲ့သည္ ။

  ေပါင္းတည္နယ္သားမ်ားသည္ ပ်ဴလူမ်ိဳးအဆက္အႏြယ္မ်ားျဖစ္သည္ ။

  * ေပါင္းတည္ျမိဳ႔သည္ ကင္းျမိဳ႔တစ္ျမိဳ႔အျဖစ္လည္းေကာင္း ႏွစ္ရာျပဳျမိဳ႔အျဖစ္လည္းေကာင္း အမ်ိဳးအစားခြဲျခားမႈတြင္ပါဝင္သည္။

  * ေပါင္းတည္ျမိဳ႔သည္ ေျမာက္လတၱီတြဒ္ (18° 25') မွ (18° 50') ၊ အေရွ့ေလာင္ဂ်ီတြဒ္ (95° 23') မွ (95° 47') တြင္တည္ရွိသည္ ။ ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္အထက္ (၁၀၀)ေပ မွ (၅၇၂)ေပထိရွိသည္ ။

   * နယ္နမိတ္ဆက္စပ္သည့္ျမိဳ႔မ်ားမွာ အေရွ့ဘက္ႏွင့္ ေတာင္ဘက္တြင္ နတၱလင္းျမိဳ႔နယ္ အေနာက္ဘက္တြင္သဲကုန္းျမိဳ႔နယ္ ေျမာက္ဘက္တြင္ ေပါက္ေခါင္းျမိဳ႔နယ္တို႔ျဖစ္၏ ။

   * ေတာင္ ႏွင့္ ေျမာက္ အရွည္ (၂၁) မိုင္ရွိ၍ အေရွ့ႏွင့္အေနာက္အက်ယ္ (၁၁)မိုင္ ရွ္ိ၏ ။ ျမိဳ႔နယ္၏ ဧရိယာ စတုရန္းမိုင္ေပါင္း (358.65) စတုရန္းမိုင္ရွိပါသည္ ။ 

   ၂၀၀၆ ခုႏွစ္၏ ျမိဳ႔နယ္လူဦးေရစာရင္းအရ (၁၇၅၀၄၉)ဦး ရွိသည္ဆို၏ ။

   * ျမိဳ႔ေပၚရွိရပ္ကြက္ႀကီးမ်ားမွာ 

ေစ်း(၁) ၊ ေစ်း(၂) ၊ မင္းကြက္ (၁) ၊ မင္းကြက္ (၂) ၊ မင္းကြက္(၃) ၊ ႏြယ္ခ်ိဳ(၁) ၊ ႏြယ္ခ်ိဳ(၂) ၊ အုတ္ဖို(၁) ၊ အုတ္ဖို (၂) ၊ ပ်ဥ္းပင္ကန္ ၊ ဘြဲ႔ပင္ကန္ ႏွင့္ ဟသၤာကန္ တို႔ ျဖစ္ၾကပါသည္ ။

  ေက်းရြာအုပ္စုေပါင္း (၄၃) အုပ္စုရွိပါသည္ ။ 

  ဝဲႀကီးဆည္ ေရႊ့ေျပာင္းရြာမ်ားေပါင္း၍ အသစ္ေပၚေပါက္လာေသာရြာႀကီးႏွစ္ရြာမွာ (၁) ၾကာနီကန္ စုေပါင္းရြာႀကီး ႏွင့္ (၂) အဂၢစုေပါင္းရြာႀကီးတို႔ျဖစ္သည္ ။

ရန္ကုန္ျမိဳ႔မွမီးရထားလမ္းအကြာအေဝး (၁၂၉.၅) မိုင္ ၊ ကားလမ္းအကြာအေဝး (၁၄၃မိုင္) ရွိ၏ ။

   ရာသီဥတုမွာ ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႔ ျပီး မိုးရြာသြန္းမႈ အေနျဖင့္ ႏွစ္စဥ္ ေမလ တတိယပတ္မွ နိုဝင္ဘာလထိရြာသြန္းေလ့ရွိရာ မိုးေရခ်ိန္ပ်မ္းမွ် လက္မ(၄၀) မွ လက္မ (၅၀) အတြင္းရြာသြန္း၏ ။ ဧျပီလ ႏွင့္ ေမလ သည္အပူဆံုးျဖစ္၍ ဒီဇင္ဘာလႏွင့္ ဇန္နဝါရီလ တို႔သည္ အပူခ်ိန္ အနိမ့္ဆံုးျဖစ္၏ ။

    ျမိဳ႔နယ္၏ အဓိက စိုက္ပ်ိဳးသီးႏွံမွာ စပါး ျဖစ္ျပီး ေဒသထြက္ကုန္မ်ားအေနျဖင့္ ဆန္၊ စပါး၊ ႏွမ္း၊ ေျမပဲ၊ မတ္ပဲ၊ ပဲတီစိမ္း၊ ကုလားပဲ၊ ပဲႀကီး၊ ပဲစဥ္းငံု၊ ဖူးစားေျပာင္း၊ ငရုပ္၊ ၾကက္သြန္၊ ကြမ္း၊ ပန္းမ်ိဳးစံုတို႔ႏွင့္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားျဖစ္သည္။ ထူးျခားထြက္ကုန္အေနျဖင့္ ဝါဂြမ္း၊ ဂုန္ေလွ်ာ္ ႏွင့္ ၾကံ တို႔အနည္းငယ္ထြက္ရွိ၏ ။ 

  ျမိဳ႔နယ္၏ေျမာက္ဘက္ ပဲခူးရိုးမ ကုန္ျမင့္ပိုင္းတြင္ ဝဲႀကီးဆညိ တည္ရွိ၍ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ရာျပည့္ဆည္ျဖစ္၏။ ေျမသားတမံျဖစ္ျပီး တမံအလွ်ား (၄၃၀၀)ေပ အျမင့္(၁၁၅)ေပရွိ၏ ။ ေရလွာင္ပမာဏ သည္(၂၂၇,၀၀၀)ဧကေပျဖစ္သည္။ သီးႏွံစိုက္ပ်ိဳးနိုင္ေသာ ဆည္ေရေသာက္ဧရိယာမွာ (၄၅၀၀၀) ဧက ျဖစ္ပါသည္ ။

     * ျမိဳ႔နယ္အတြင္း ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း (၁၂၀) ရွိျပီး သံဃာေပါင္း (၇၈၀) ပါးခန္႔ ရွိပါသည္ ။ ဘုရား ပုထိုး ေစတီအဆူေပါင္း (၁၃၆)ဆူရွိပါသည္။ ထင္ရွားေသာေစတီမ်ားမွာ

*သက်မုနိမိုဃ္းေကာင္းဘုရားႀကီး

* ဗုဒၶျမတ္စြယ္ေတာ္ (ဘုရားႀကီးတိုက္)

* မင္းလက္်ာသီရိေစတီေတာ္

* မင္းလက္ဝဲသီရိေစတီေတာ္

* မင္းလက္ဝဲေစတီေတာ္ (သိမ္ႀကီး)

* ဂူႀကီး ေလးမ်က္ႏွာဘုရား (ဘိုကုန္း)

* ျမသိန္းတန္ေစတီ (ျမိဳ႔ႀကီးရြာ)

* ေရႊရပ္ေတာ္မူ ကြ်န္းတစ္တံုးဘုရားႀကီး (ျမိဳ႔ႀကီးရြာ)

* ငန္းပတ္ေစတီေတာ္ (ႏြားျခံကုန္းအုပ္စု)

* ေရႊၾကက္ယက္ေစတီ (ႏြားျခံကုန္းအုပ္စု)

* ဒီပါရံုေစတီ ( သဲမဲအုပ္စု)

* ဘုရားငါးဆူ ေစတီ ( ဘုရားငါးဆူရြာ )

* မင္းသီရႎေစတီ (မန္က်ည္းပင္ရြာ)

* ေပၚေတာ္မူေစတီ (၁၅)လမ္း

* ျပည္ျငိမ္းေအာင္ေစတီ (အေနာက္လမ္း)

* ျမတ္ေစာညီေနာင္ေစတီ (အတြင္းလမ္း)

* က်ီႀကီးကုန္း ရုပ္ရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရားႀကီး (က်ီႀကီးကုန္းရြာ)

* ဓာတ္ေတာ္ေစတီ (၁၈)လမ္း

* ဘိုးမင္းေခါင္ေစတီ (ဘြဲ႔ပင္ကန္)

  တို႔ျဖစ္ၾကပါသည္။

  ျမန္မာနိုင္ငံ၏ တတိယေျမာက္ ဗုဒၶဘာသာလူအိုရံုကို ဘြားဦးဇြန္းက ၁၂၉၁ ခုႏွစ္၌ ေပါင္းတည္ျမိဳ႔ တာပြန္လမ္းတြင္ တည္ေထာင္ခဲ့ပါသည္ ။

  ေပါင္းတည္အက်ဥ္းေထာင္ႀကီးသည္ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီေခတ္ 1878 ခုႏွစ္တြင္ တည္ေဆာက္ခဲ့သည္ ။

* စည္ကားေသာပြဲေတာ္မ်ားမွာ 

  ဗုဒၶျမတ္စြယ္ေတာ္ပြဲေတာ္ (ေတာ္သလင္းလ)

* ပန္းရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္ပူေဇာ္ပြဲ (ဝါေခါင္လ ဘုရားႀကီးတိုက္)

* ကဆုန္ေညာင္ေရသြန္းပြဲ

* ဝါတြင္း အရုဏ္ဆြမ္းေလာင္းလွဴပြဲ

* ဝါကြ်တ္ ဆြမ္းသိမ္းပြဲ (သီတင္းကြ်တ္လျပည့္ေက်ာ္ ၁ ရက္  ၊ လျပည့္ေက်ာ္ ၃ ရက္ သိမ္ႀကီး)

* က်ီႀကီးကုန္းရုပ္ရွင္ေတာ္ျမတ္ႀကီး ဗုဒၶပူဇနိယပြဲေတာ္ (တန္ခူးလ)

* ျပည္ျငိမ္းေအာင္ေစတီေတာ္ဘုရားပြဲ (တပို႔တြဲလ)

* သီတင္းကြ်တ္ မီးထြန္းပြဲေတာ္ ႏွင့္ သုကုသလပုညသမၻာရ အသင္းႀကီး၏ ဆီမီးတစ္ေသာင္းပူေဇာ္ပြဲ (ဘုရားႀကီးတိုက္)

* တေပါင္းလ ပါဠိပထမျပန္ စာျပန္ပြဲ (ဘုရားႀကီးတိုက္)

* (၂၄) လမ္း ဝက္တိုးဘုရားပြဲ

* ဘိုးဘြားရိပ္သာ ေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပြဲ ( မတ္လ)

* မဟာသႀကၤန္ပြဲ 

   တို႔ျဖစ္ၾကပါသည္ ။

    တစ္ခ်ိန္တံုးက ကြ်န္းပင္ေစ်း ႀကီးသည္ ၁၇ လမ္း အထက ခြဲေက်ာင္းေနရာတြင္ တည္ရွိခဲ့သည္။ 

  * ျမိဳ႔ေပၚရွိ တရားရိပ္သာမ်ားမွာ 

  စြန္းလြန္းဝိပႆနာ ရိပ္သာ (ေပၚေတာ္မူ)

  ျမိဳ႔မရိပ္သာ ( တာပြန္လမ္း )

  မဟာစည္သာနာ့ရိပ္သာ (တာပြန္လမ္း)

  မိုးကုတ္ဝိပႆနာရိပ္သာ (အတြင္းလမ္း)

  တို႔ျဖစ္ၾကပါသည္ ။

  လိုအပ္ခ်က္မ်ား အသစ္ေဖာ္ျပလိုသည္မ်ား ျဖည့္ဆည္းေပးျခင္းအား ဝမ္းေျမာက္စြာႀကိဳဆိုပါသည္ ။

   (၁၃၇၆ ခုႏွစ္ ေတာ္သလင္းလျပည့္ေက်ာ္ ၃ ရက္ )