ေနာင္ေတာ္ႀကီးေစတီႏွင့္ မင္းလက္ဝဲေစတီကို မျပဳျပင္မီကဖူးေတြ႔ရပံု
**************************
ေပါင္းတည္ျမိဳ႕ ဘုရားႀကီးတိုက္အတြင္းရွိ မင္းလက္ဝဲသီရိ ေစတီေတာ္ဟု ေခၚတြင္ေသာေစတီေတာ္ႀကီးမွာ ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္ ၆ ဆက္ေျမာက္ ဘိုးေတာ္ဘုရား၏ သားေတာ္ မင္းလက္ဝဲ မင္းသား မင္းလက္်ာမင္းသားတို႔တည္ထားခဲ့သည့္ ေစတီေတာ္ျဖစ္သည္ဟုဆို၏ ။ မင္းလက္်ာေစတီေတာ္ကို သကၠရာဇ္ ၁၁၅၅ ခုႏွစ္တြင္တည္ထားသည္ဟု ဘုရားရင္ျပင္တြင္စိုက္ထူထားေသာ ေက်ာက္စာတိုင္တြင္ေတြ႔ရ၏ ။ မင္းလက္ဝဲေစတီကို စတင္တည္ထားသည့္ ႏွစ္ အတိအက်မသိရေသာ္လည္း မင္းလက္်ာေစတီႏွင့္ မေရွးမေႏွာင္းပင္ရွိသည္ဟုဆို၏ ။
မင္းလက္ဝဲသီရိ ေစတီေတာ္ ဟုေခၚတြင္ ေနေသာ ေစတီ၏ ဘြဲ႔ အမည္ႏွင့္ပါတ္သက္၍ ေရွးလူႀကီးမ်ားေျပာျပခဲ့သည္မွာ မင္းလက္ဝဲေစတီအမွန္မွာ ျမိဳ႔ေတာင္ဘက္ပိုင္း သိမ္ႀကီးရပ္ တြင္ရွိေသာ သိမ္ႀကီးဘုရားႀကီးျဖစ္သည္ဆို၏ ။ ယခုအခါမွာပင္ သိမ္ႀကီးဘုရားႀကီးအဝင္ မုခ္ဦးတြင္ သိမ္ႀကီးမင္းလက္ဝဲေစတီေတာ္ ဟုေရးထိုးထားပါသည္ ။
ယခု မင္းလက္်ာသီရိေစတီႏွင့္ယွဥ္လွ်က္ တည္ရွိသည့္ မင္းလက္ဝဲသီရိေစတီဟု ေခၚတြင္ေနေသာေစတီမွာ မူလက ဆူးေလေစတီ ဟုေခၚတြင္သည္ဟု ဆို၏ ။
မင္းလက္်ာေစတီေတာ္ႏွင့္ ယွဥ္တြဲတည္ရွိမႈကိုစြဲ၍ မင္းလက္ဝဲေစတီေတာ္ဟု လူအမ်ားက ေခၚတြင္ၾကေသာေၾကာင့္ မင္းလက္ဝဲသီရိ ေစတီဟု သာတြင္သည္ဟုဆိုၾက၏ ။
မင္းလက္ဝဲသီရိေစတီေတာ္မွာ ညာဏ္ေတာ္ အျမင့္ ေအာက္ေျခမွ စိန္ဖူးေတာ္အထိ ၇၄ ေပ ၄ လကၼ ရွိ၏ ။ ေအာက္ေျခအခ်င္း ၅၄ ေပ ၄ လကၼ ရွိ၏ ။
၁၃၄၈ ခုႏွစ္တြင္ ေၾကးျပားခံေရႊသကၤန္း ကပ္လွဴ၍ ထီးေတာ္အသစ္တင္လွဴခဲ့သည္ ။
၁၃၆၄ ခုႏွစ္ ၁၃၇၁ ခုႏွစ္တို႔တြင္ စိန္ဖူးေတာ္အသစ္တင္လွဴျခင္း လံုးေတာ္ျပည့္ေရႊသကၤန္းကပ္လွဴျခင္းမ်ားျပဳလုပ္ခဲ့ပါသည္ ။
ယခုအခါ မင္းလက္ဝဲေစတီေတာ္ႀကီးကို ေရႊေက်ာင္းႀကီးတိုက္ ပဓာန နာယက ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ား၏ ၾသဝါဒကိုခံယူ၍ ေဂါပကအဖြဲ႔မွ ႀကီးၾကပ္ေဆာင္ရြက္ကာ တိုးခ်ဲ႔ျပဳျပင္ျခင္းလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္လွ်က္ရွိေနပါသည္ ။
ေစတီေတာ္ရင္ျပင္ကိုတိုးခ်ဲ႕ျပီး ရင္ျပင္ပတ္လည္တြင္ အေဆာင္ငယ္ေလးမ်ား ေဆာက္ကာ ဗုဒၶဝင္ျပခန္းမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ စီစဥ္ေနပါသည္ ။ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ ဆူးေလ ေစတီႏွင့္တူေအာင္ ပံုေဖာ္မည္ဟု သိရပါသည္ ။ မင္းလက္ဝဲေစတီဟု အသိမ်ားေနေသာ္လည္း မူရင္း ဆူးေလေစတီေတာ္ ဘြဲ႔ အမည္ကို ျပန္လည္ထင္ရွားေစရန္ ရည္ရြယ္ဟန္ရွိပါသည္ ။
ဤေနရာတြင္ အေရးႀကီးတာက ပိသုကာ အျမင္အားျဖင့္ သပၸါယ္ၾကည္ညိဳဘြယ္ ျဖစ္ေစေရးသည္ အလြန္အေရးႀကီးပါသည္ ။ ျမန္မာဆိုရိုးစကားရွိသည့္အတိုင္း အိမ္ေထာင္မႈ ဘုရားတည္ ေဆးမင္ရည္စုတ္ထိုး ေနာင္ျပင္ရန္ခက္သည့္မ်ိဳး တဲ့ ။
*************
မျပဳျပင္မီကဖူးျမင္ရေသာ အေရွ့ဘက္ျခမ္း
************************
ေစတီေတာ္၏ မူလတည္ေနပံုအရ ကုန္းေတာ္ အျမင့္ေပၚတြင္ တည္ထားျပီး အမိုးမပါ ေစာင္းတန္း ေလွကား ၂ စင္းရွိပါသည္ ။ေတာင္ဘက္တြင္ တစ္စင္း အေရွ့ဘက္တြင္တစ္စင္း ျဖစ္၏ ။ ကုန္းေတာ္အျမင့္က ခပ္နိမ့္နိမ့္ပဲမို႔ ေလွကားေဆာင္အမိုးမပါပဲ ဒီတိုင္းအုတ္ေလွကား ျဖင့္ တက္ထားပါသည္ ။ ေလွကား ၇ ထစ္ ရွိပါသည္ ။ အေရွ့ဘက္ကတက္သည့္ ေလွကားမွာ က်ယ္လည္းက်ယ္ လမ္းလည္းရွင္း၏ ။ေနာင္ေတာ္ႀကီးေစတီေတာ္ႏွင့္ တန္းေနသည့္အတြက္ ေစတီ ၂ ဆူကို ပံုစံတူ ဖူးရ၏ ။ ေနာင္ေတာ္ႀကီးေစတီမွာ ေစတီေတာ္ႀကီးမတည္မီ ပံုစံငယ္တည္ထားသည့္ သေဘာျဖစ္သည္။ ေတာင္ဘက္ေလွကားမွာမူ သာသနာ့ဗိမၼာန္ အေဆာက္အဦႏွင့္ပိတ္မိေနျပီး ကပ္လ်က္မွာ အမ်ားသံုး အိမ္သာရွိေနျပန္သည္ ။ အေတာ္ကိုအဆင္မေျပတဲ့အေနအထားပါ ။
အေနာက္ဘက္ကေတာ့ အာဂမေဇာတိကာရံု ေက်ာင္းတိုက္ကိုဝင္သည့္ လမ္းႏွင့္ျခားထားသည့္ အုတ္နံရံ ႀကီးပိတ္ေနျပီး ေလွကားလည္းမရွိပါ ။ အာရံုခံ တန္ေဆာင္း တစ္ခုရွိ၏ ။ ေျမာက္ဘက္တြင္လည္းေလွကား မရွိပါ ။ ေစတီကုန္းေတာ္ေအာက္ ေျမာက္ဘက္တြင္မီးစက္ အေဆာက္အဦရွိ၏ ။ ထိုမီးစက္လြန္လွ်င္ ေဗာဓိပင္ႏွင့္ မင္းသားႀကီးကန္ ရွိ၏ ။
အားလံုးျခံဳျပီးေျပာရလွ်င္ မူလေစတီေတာ္တည္ေနပံုအရ အေရွ့ဘက္ ျခမ္းတြင္သာ ေစတီေတာ္အား ေပၚလြင္ထင္ရွားစြာ ဖူးနိုင္သလို အတက္အဆင္းလည္းအဆင္ေျပ၏ ။
***************
ရင္ျပင္ေတာ္ ခ်ဲ႔ျပီး အေရွ့ဘက္မွဖူးျမင္ရပံု
***************************
ရင္ျပင္ပတ္လည္ ဗုဒၶဝင္ျပခန္းမ်ားေဆာက္လုပ္ျပီးဖူးျမင္ရပံု
************************
***************************
************************
ယခုျပဳျပင္တိုးခ်ဲ႕သည့္လုပ္ငန္းမ်ား စတင္ေဆာင္ရြက္ေသာအခါ ပထမဦးစြာ ကုန္းေတာ္ရင္ျပင္ကိုခ်ဲ႕ပါသည္ ။ ခန္႔မွန္းေျခ ၈ ေပမွ ၁ဝ ေပထိ က်ယ္လာသည္ ။ေတာင္ဘက္ ေလွကား ေပ်ာက္သြား၏ ။ သာသနာ့ဗိမၼာန္ႏွင့္ လူသြားလမ္းေလးပဲျခားေတာ့သည္ ။အေရွ့ဘက္ ေလွကားလည္းေပ်ာက္ေလေတာ့သည္ ။ မူလက ကုန္းေတာ္အနားကပ္၍ေထာင္ထားေသာ ေခါင္းေလာင္းတိုင္မ်ားလည္းအသစ္ခ်ဲ႕ ရင္ျပင္ေအာက္ ျမဳပ္ေပ်ာက္ေလ၏ ။ အဆင္မေျပ ျဖစ္တာတခုက ရင္ျပင္ေပၚတက္သည့္ေလွကားကို ဘယ္ေနရာကတက္ရမလဲဆိုတာပါပဲ ။ မူလ ေလွကားရွိရာေနရာဘက္က ေနာင္ေတာ္ႀကီးေစတီႏွင့္ကပ္လ်က္အထိ ခ်ဲ႕ထားတာမို႔ ေလွကားျပန္လုပ္ဘို႔ေနရာမက်န္ေတာ့ပါ ။ ေတာင္ဘက္ကလည္းေနရာမရွိေတာ့ပါ ။ အေနာက္ဘက္ႏွင့္ ေျမာက္ဘက္ကလည္းမူလကပင္ ေနရာမရွိ။ ေျမာက္ဘက္က မီးစက္အေဆာက္အဦ ႏွင့္ခံေနသည္ ။ အဲဒီလိုအေနအထားမွာ အေရွ့ေျမာက္ ယြန္းယြန္း ေနာင္ေတာ္ႀကီးေစတီနွင့္လြတ္သည့္ ေနရာေလာက္မွ ေလွကားကိုေဖာက္လုပ္ၾက၏ ။ အဲဒီအထိအေျခအေနမဆိုးေသးပါ ။ အေရွ့ေျမာက္ယြန္းယြန္းမွ ဘုရားရင္ျပင္သို႔ တက္သည့္လမ္းမွာ အေနာက္ေတာင္ယြန္းယြန္းကို ဦးတည္မွသာ ေစတီေတာ္တည့္တည့္ကို ဦးခိုက္ျပီးတက္သလိုရွိပါမည္ ။ ေလွကားေဆာင္ ေစာင္းတန္းအမိုးတင္လွ်င္လည္း အမိုးမွ ဘံုဆင့္ျပသဒ္ စုလစ္မြန္းခြ်န္သည္ ေစတီေတာ္ႏွင့္ တထပ္တည္း ျဖစ္ေပမည္ ။ သို႔ေသာ္ ယခုျပဳလုပ္ထားေသာ အေရွ့ေျမာက္ယြန္းယြန္းမွေလွကားသည္ အေနာက္တည့္တည့္သို႔ဦးတည္ထားသျဖင့္ ေစတီေတာ္ႏွင့္တလြဲ ဦးခိုက္ျပီးတက္ရသလိုျဖစ္ေန၏။ ပိုဆိုးတာက ရင္ျပင္တပတ္လည္ ဗုဒၶဝင္ျပခန္းအေဆာင္မ်ားေဆာက္လုပ္ေလေသာအခါ ေလွကားေဘးႏွစ္ဘက္အခန္းဖြဲ႔ရသည့္ပံုစံမွာ အေတာ္ပင္ကို႔ယိုကားယားနိုင္လွသည္။တဖက္က်ဥ္းတဖက္က်ယ္ ျဖစ္ေန၏ ။အေပၚမွဘံုဆင့္ျပသဒ္တက္လိုက္လွ်င္ဘုရားႏွင့္
တလြဲႀကီးျဖစ္ေတာ့မည္ ။
*****************************
**************
***************************
တလြဲႀကီးျဖစ္ေတာ့မည္ ။
*****************************
ယခုေျပာခဲ့တာေတြက လုပ္လက္စ တန္းလန္းပဲရွိေနေသးလို႔ ျပဳျပင္ဘို႔အခ်ိန္မီပါေသးတယ္ ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၂ဝဝ ေက်ာ္ ၁၉ရာစုကတည္ထားခဲ့ေသာဘုရား ကို ၂၁ ရာစုမွာ ရြဲ႕ရြဲ႕ေစာင္းေစာင္း ျပဳျပင္လိုက္လွ်င္ျဖင့္ ေနာင္လာေနာက္သား ပညာရွိမ်ား မည္သို႔ဆိုၾကလိမ့္မည္နည္း ။ ႀကီးၾကပ္ေဆာင္ရြက္သူေဂါပကမ်ား အထူးအေလးထားစဥ္းစားေစခ်င္ပါသည္ ။
အဓိက ပံုစံမက်ျဖစ္ေနတာက ေလွကားတည္ေဆာက္မႈပါ ။ ပံုစံက်ေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္လွ်င္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္မည္နည္း ။
ရင္ျပင္ေပၚမွာေဆာက္လိုက္တဲ့ အေဆာင္ေတြေၾကာင့္ ေစတီေတာ္ကို ယခင္ အေရွ့ဘက္ျခမ္းက ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ဖူးျမင္ရေသာ္လည္း ယခု မျမင္ရနိုင္ေတာ့ပါ ။ ဒါေၾကာင့္ ေစတီ ႏွင့္ ကုန္းေတာ္ကို ဆူးေလေစတီပံုစံ ထင္ရွားစြာ ဖူးျမင္ရေအာင္ ဆိုလွ်င္ေတာ့ … …
# ေျမာက္ဘက္တည့္တည့္ကေန ေလွကားေဆာက္လိုက္ပါ ။ ေရွ့မွာ ပိတ္ခံေနတဲ့ မီးစက္ရံုကို ဖ်က္ျပီးသင့္ေတာ္ရာကိုေရႊ႕ပါ ။ မင္းသားႀကီးကန္ဘက္မွ ေစတီကုန္းေတာ္ေပၚသို႔ ေဗာဓိပင္ေဘးကိုျဖတ္၍ ေစာင္းတန္းျဖင့္ တက္ေရာက္ဖူးေျမွာ္နိုင္ပါသည္ ။ ေစတီေပၚမွဆင္းလွ်င္ မင္းသားႀကီးကန္သို႔တန္းေရာက္ေပမည္ ။ အေနာက္ေတာင္ေထာင့္က အမ်ားသံုးအိမ္သာကိုဖ်က္သင့္ပါသည္ ။ ဘုရားေျခရင္းမွာ အေမႊးနံ႔သာျဖင့္သာပူေဇာ္သင့္ ပါသည္ ။ နံနံေစာ္ေစာ္ အိမ္သာ မထားသင့္ပါ ။ ဤ သို႔ဆိုလွ်င္ မင္းလက္ဝဲ မင္းလက္်ာ ေစတီမ်ားႏွင့္ မင္းသားႀကီးကန္တို႔အၾကား တေျပးတည္း က်ယ္ျပန္႔သည့္ရင္ျပင္ ျဖစ္ေပၚလာျခင္းျဖင့္ ပိုမိုသပၸါယ္ ၾကည္ညိဳဘြယ္ရာ ျဖစ္လာနိုင္ေၾကာင္း … အေလးအနက္ အၾကံျပဳအပ္ပါသည္ ။ မည္သည့္ ပုဂၢိဳလ္ အဖြဲ႔အစည္းကိုမွ် ေဝဘန္တိုက္ခိုက္လိုျခင္းအလ်င္းမရွိပါ ။
ေကာဇာသကၠရာဇ္ ၁၃၇၇ ခုႏွစ္ တပို႔တြဲလကြယ္ေန႔
*****************************
နတ္လူသတၱဝါအေပါင္း ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ျဖာက်မၼာ ခ်မ္းသာၾကပါေစ ။ ေကာင္းက်ိဳးလိုရာဆႏၵ ျပည့္ဝၾကပါေစ ။
************************
************************
No comments:
Post a Comment